Όταν ήμουν μικρούλης, πίστευα στο καλό, το ορθό και το δίκαιο. Ακόμα πιστεύω σε αυτά. Η διαφορά είναι πως όταν ήμουν μικρούλης, τα θεωρούσα αυτονόητα. Λες και αυτοκλήτως θα ερχόταν κάποιος να τα επιβάλλει. Αρκετά αργότερα κατάλαβα ότι είναι δική μου υποχρέωση. Και τώρα πλέον οφείλω να εξετάσω εκ νέου το ζήτημα, καθώς πρέπει κάτι να πω σε ένα παιδί που μαθαίνει τον κόσμο. Όταν απλά δρας, δεν χρειάζεται ανάλυση. Εκτελείς υπερμαθημένες συμπεριφορές και κατά περιπτώσεις τροποποιείς το σχήμα βάσει του equilibrium που προκύπτει μέσα από το δίπολο assimilation-accommodation (αναρωτιέμαι αν ο πιπαδόρος Piaget ασχολήθηκε και με τους ενήλικες ποτέ). Όταν όμως καλείσαι να καθοδηγήσεις, πρέπει να λεκτικοποιήσεις το pipeline της αρχής, της σκέψης και της συμπεριφοράς. Κι αυτό είναι πιο δύσκολο, καθώς απαιτεί ενδελεχή αξιολόγηση του οικοδομήματος από τα θεμέλια.
Τι συνιστά μια προσβολή; Η σύντομη απάντηση είναι τίποτα. Αυτό καταλαβαίνεις αν δεις το φαινόμενο σε βάθος χρόνου. Όταν, βέβαια, κάποιος σε προσβάλλει, το αίμα βράζει. Τη στιγμή του βρασμού, ας κάνει ο καθείς ό,τι νομίζει. Αυτό που κατάλαβα εγώ πάντως, είναι ότι η αντίδραση πρέπει να ζυγίζεται με μέτρο τη βαρύτητα της κατάστασης, καθώς και την αναλογία κόστους-οφέλους. Με άλλα λόγια, το να εξαντλήσεις τον θυμό σου στον γείτονα που σου κουνά το δάχτυλο, επειδή ο σκύλος σου γάβγισε 3 φορές την προηγούμενη εβδομάδα, είναι μάλλον χάσιμο χρόνου.
Αυτή η δραματοποίηση των γεγονότων, ακόμα και των πιο ασήμαντων, είναι θλιβερή. Ναι, έχουμε χάσει το μέτρο. Και αν σου ξινίζουν τα κλισέ, έχουμε χάσει τη μπάλα. Διάλεξε όποιο από τα δύο θέλεις. Και αυτή η απώλεια είναι αμφίδρομη. Δεν ξέρουμε τι λέμε και δεν ξέρουμε τι λέει ο άλλος. Δεν ξέρουμε τι λέμε διότι χρησιμοποιούμε ελαφρά τη καρδία βαριές λέξεις, όπως "φασισμός", "αγάπη", "φιλία". Ο Μουζάκης έγραψε: πέρασα τη ζωή μου ζυγίζοντας λέξεις. που οι άνθρωποι δεν εννοούν. Να κάτι που πρέπει να πω στο μικρό αγόρι που μεγαλώνει. Να ξέρει ότι αν αποφασίσει να μιλά από την καρδιά του, θα μιλά μια γλώσσα ξένη προς τους άλλους. Και κυρίως να ξέρει ότι οι άλλοι μιλούν μια γλώσσα ξένη σε αυτόν. Όταν λοιπόν κάποιος του πει ότι είναι γυαλάκιας πάνω στη διαφωνία, ελπίζω να μην αναζητήσει safe space κρυψώνα, βαθιά προσβεβλημένος. Ελπίζω να ανγνωρίσει το ad hominem και να πει στον συνομιλητή του να πάει να γαμηθεί μετά τη δεκατιανή μπανάνα. Γιατί η προσωπική επίθεση ως αντεπιχείρημα είναι το τελευταίο καταφύγιο του συμπλεγματικού πιθήκου. Δεν κατάλαβα ποτέ γιατί είναι τόσο κακό να κάνεις λάθος που και που.
Αναδύεται μια νέα εποχή πολιτικής ορθότητας. Αυτή, μοιραία, φέρνει μαζί της τη συμπαντική δικαιοσύνη και τον από μηχανής θεό. Reality check: το προϊόν έχει ημερομηνία λήξης. Κάπου εκεί μετά την εφηβεία. Για κάποιους πιο άτυχους η φούσκα σκάει νωρίτερα. Υπάρχει βέβαια και ένα ζήτημα αρχής. Πώς ονειρεύεσαι τον 20χρονο; Ως έναν άνθρωπο που πιστεύει ότι όλα του ανήκουν a priori, με τον φόβο στο φουλ, έτοιμο να πάει στη δασκάλα κάθε φορά που κάποιος του λέει "ρε"; Ή ως έναν άνθρωπο με πείσμα, που γνωρίζει ότι αυτά που καταφέρνει είναι αποτέλεσμα βουκεφαλισμού και τύχης και δεν ξεχνά ποτέ τον Κομπαγιάσι Ίσσα: Όπου δεις ανθρώπους, ψάξε για μύγες και Βούδες.
Όταν διαβάζω Έκο, μου σπάνε τα νεύρα. Γιατί οι παραπομπές του είναι πολλές και κατά περιπτώσεις ασαφείς. Ζητώ συγγνώμη για τις παραπομπές εδώ, αλλά ταυτόχρονα κάνω προσπάθεια ως προς τη σαφήνεια. Και κατόπιν αυτής της απολογίας, ας επανέλθω στο θέμα, κάνοντας κι άλλες παραπομπές. Στο ποίημα Θεσσαλονίκη του Καββαδία υπάρχει ο στίχος: εκτός από τη μάνα σου κανείς δεν σε θυμάται. Δεν θα έρθει κανείς να μας πάρει από το χεράκι. Θα φάμε σκατά, θα τσακιστούμε, θα μάθουμε και θα προχωρήσουμε. Όταν ο Rocky Balboa κλήθηκε να συμβουλεύσει τον γιο του, τού είπε ότι σημασία έχει πόσο σκληρά μπορεί να σε χτυπήσουν κι εσύ να συνεχίσεις να προχωράς μπροστά. Η παρηγόρια χωρίς τέλος μετουσιώνεται σε μεμψιμοιρία.
Υπάρχουν σαφώς οι πολεμιστές της πολιτικής ορθότητας που φρίττουν με τέτοια επιχειρήματα και λυσσούν να πολιτικοποιήσουν τον οποιονδήποτε αντίλογο. Που φωνάζουν για ποινικοποίηση του χιούμορ, που ψάχνουν να βρουν στην καλημέρα την παρενόχληση, που επαναστατούν έναντι οποιασδήποτε φράσης που φαντάζει εχθρική μετά από τριπλή απόσταξη. Είναι οι ίδιοι που εφευρίσκουν στατιστικές καταπίεσης. Χιπστεροειδείς τύποι που κραυγάζουν για τον φασισμό και την απανθρωπιά του δυτικού εκπαιδευτικού συστήματος, την ίδια στιγμή που σε άλλα μέρη του πλανήτη ανήλικα παιδιά δεν μπορούν να γράψουν, εκ των πραγμάτων, καθώς τους έχουν κόψει τα χέρια με ματσέτα. Γκόμενες με first world problems, που ουρλιάζουν για την πατριαρχία, την ίδια στιγμή που κοριτσάκια 12 ετών υφίστανται κλειτοριδεκτομή. Ο μακαρίτης ο Hitchens, ανάμεσα σε άλλους, είχε καταδείξει αυτήν την αμετροέπεια σε πλείστες περιπτώσεις. Αλλά αυτές είναι φωνές ορφανές, χαμένες σε έναν κόσμο με κομμένα αυτιά. Ο δημόσιος διάλογος έχει γίνει ένα απέραντο καφενείο. Και μέσα σε αυτό το καφενείο, τα cry-babies έχουν αρχίσει να παίρνουν τα πάνω τους, συμπαρασύροντας τους δασκάλους τους, μέσα σε ένα κλίμα φρενίτιδας. Με καταγγελτική διάθεση και περισσή υποκρισία, σύσσωμες οι γενιές μπογιατίζουν τους θώκους τους με άσπρο και μαύρο. Τα βράδια για να ζεσταθούν καίνε τα βιβλία του Νίτσε και του Πλάτωνα. Και η κραυγή του Frank Slade έχει γίνει πια ψίθυρος που σβήνει στο πέρασμα του χρόνου: You're building a rat ship here, a vessel for sea-going snitches!
Όταν ο γιος μου δεν μπορεί να κοιμηθεί, του τραγουδώ το My way, Απ' το αεροπλάνο και τον Κεμάλ. Και καμιά φορά του μιλώ για τον Dark Knight ή τους Jedi. Αργότερα θα του πω και για τον Charles Sims.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου